- τάνυσμα
- Ένα τ. με ν δείκτες εναλλαγής συνδυασμένο με τα διανύσματα του τακτικού χώρου, είναι μία συνάρτηση Τ η οποία σε κάθε διατεταγμένη νιάδα διανυσμάτων v1, v2, ..., νν συνδυάζει έναν πραγματικό αριθμό Τ (v1, v2, ..., vν) κατά τρόπο, ώστε να υφίσταται η ακόλουθη πολυγραμμική ιδιότητα Τ (v1, ..., αvρ + βv΄ρ, ..., vν) = αΤ (v1, ..., vρ, ..., vν) + βΤ(v1, ..., v΄ρ, ..., vν), όπου α και β πραγματικοί αριθμοί. Το τ. Τ καλείται συμμετρικό αν, με οποιαδήποτε εναλλαγή της σειράς των διανυσμάτων, η σχετική με την εναλλαχθείσα νιάδα διανυσμάτων τιμή του Τ δεν μεταβάλλεται, δηλαδή αν Τ(v1, v2, ..., vν) = Τ (v1, v2, ..., vν), όπου ρ1, ρ2, ..., ρν είναι μια εναλλαγή των δεικτών 1, 2, ..., v.
Αντίθετα το τ. Τ καλείται ημισυμμετρικό αν Τ (v1, v2, ..., vν) = (–1)ρ Τ (vρ1, vρ2, ..., vρν), όπου ο εκθέτης ρ του –1 δείχνει τον αριθμό των μεταθέσεων της εναλλαγής ρ1, ρ2, ..., ρν ως προς τη βασική εναλλαγή 1, 2, ..., ν. Η συνάρτηση Σ που συνδυάζει σε κάθε ζεύγος διανυσμάτων ν1, ν2 το αριθμητικό τους γινόμενο v1 x v2 είναι ένα παράδειγμα τ. με δύο δείκτες εναλλαγής· το τ. αυτό είναι συμμετρικό, δοθείσης της αντιμεταθετικής ιδιότητας του αριθμητικού γινομένου. Ένα παράδειγμα ημισυμμετρικού τ. με 3 δείκτες εναλλαγής, είναι η συνάρτηση που συνδυάζει σε κάθε διατεταγμένη τριάδα διανυσμάτων v1, v2, v3 το μεικτό τους γινόμενο v1 x (v2v3). Η θεωρία των τ. έχει βασική σημασία σε πολλά ζητήματα φυσικής και διαφορικής γεωμετρίας· αναπτύχθηκε κυρίως χάρη στο έργο των Ρίτσι Κουρμπάστρο και Λεβί - Τσιβίτα και την εφάρμοσε ο Αϊνστάιν στη θεωρία της γενικής σχετικότητας.
* * *το, Ν[τανύ(ζ)ω]1. η ενέργεια και το αποτέλεσμα τού τανύω, τέντωμα2. τέντωμα τού κορμού, τών μελών τού σώματος από νωθρότητα ή κόπωση ή συνήθως μετά από χασμουρητό, ανακλάδισμα3. μτφ. ένταση προσπάθειας, σφίξιμο.
Dictionary of Greek. 2013.